استخوان تیبیا (درشت نی)
استخوان تیبیا یا همان درشت نی مهم ترین استخوان ساق پا می باشد. این استخوان بعد از فمور بزرگترین استخوان بدن بوده و نقش بسیار مهمی در حمل وزن کل بدن دارد.
در این مقاله به آناتومی تیبیا، لندمارک های استخوانی، مفصل ها و نکات بالینی آن خواهیم پرداخت.
پروگزیمال
پروگزیمال تیبیا توسط کندیل های مدیال و لترال عریض گشته است تا توان بیشتری برای تحمل وزن بدن داشته باشد. این کندیل ها یک رویه ی مسطح به نام پلاتوی تیبیا ایجاد می کنند. این ساختار با کندیل های فمور مفصل شده و اتصال اصلی مفصل زانو را تشکیل می دهد.
بین کندیل ها ناحیه ای به نام برجستگی اینترکندیلار وجود دارد که در هر دو طرف به سمت بالا برجسته شده و توبرکل های اینترکندیلار مدیال و لترال را تشکیل می دهد. این ناحیه محل اصلی اتصال لیگامان ها و منیسک های زانوست. توبرکل های اینترکندیلار تیبیا با حفره ی اینترکندیلار فمور مفصل می شوند.
تنه
تنه ی تیبیا مثلثی شکل است و 3 لبه و 3 سطح دارد: قدامی، خلفی و لترال. برای جلوگیری از ازدیاد مطالب در ادامه فقط به لبه ها و سطوحی که از لحاظ آناتومی و بالینی مهم هستند، پرداخته شده است:
- لبه ی قدامی: از روی پوست و زیر سطح قدامی ساق پا می توان آن را لمس کرد. سطح پروگزیمال لبه ی قدامی توسط توبروزیته ی تیبیا (محل اتصال لیگامان پاتلا) مشخص می شود.
- سطح خلفی: توسط یک برآمدگی استخوانی که خط سولئال مشخص می شود. این خط که منشا قسمتی از عضله ی سولئوس (عضله ی نعلی) می باشد، در جهت تحتانی-مدیال نزول کرده و با لبه ی مدیال تیبیا تبدیل به یک خط می شوند(مخلوط شده و یک خط را تشکیل می دهند). معمولا یک شریان خونرسانی کننده در پروگزیمال خط سولئال وجود دارد.
- لبه ی لترال: همچنین با نام لبه ی بین استخوانی نیز شناخته می شود. این لبه محل اتصال غشای بین استخوانی بوده و تیبیا و فیبولا را به یکدیگر متصل می کند.
نکات بالینی
دسترسی داخل استخوانی
دسترسی داخل استخوانی نوعی دسترسی عروقی در مواقع اورژانسی است. این دسترسی امکان تجویز مایعات، محصولات خونی و دارو ها را به صورت مستقیم به مغز استخوان فراهم می کند.
دسترسی داخل استخوانی در مواقع اورژانسی که دسترسی وریدی ممکن نیست. دو محل اصلی مناسب برای این دسترسی روی تیبیا وجود دارد:
- سطح قدامی-مدیال، 2-3 سانتی متر زیر توبروزیته ی تیبیا.
- پروگزیمال قوزک (مالئول) های مدیال.
عوارض این دسترسی شامل استئومیلیت، شکستگی یاتروژنیک و سندروم کمپارتمان است. دسترسی داخل استخوانی باید زمانی که مسیر وریدی برقرار شد، قطع شود.
دیستال
انتهای دیستال تیبیا برای افزایش توان تحمل وزن بدن عریض تر شده است.
قوزک (مالئول) مدیال یک برجستگی استخوانی است که در سطح مدیال تیبیا به طرف پایین ادامه می یابد. قوزک مدیال با استخوان های تارسال مفصل می شود تا قسمتی از مفصل مچ پا را تشکیل دهد. در سطح خلفی تیبیا، شیاری وجود دارد که تاندون تیبیالیس خلفی از درون آن عبور می کند.
در لترال نیز بریدگی فیبولار (ناچ فیبولار) قرار دارد، جایی که فیبولا به تیبیا متصل می شود و مفصل تیبیوفیبولار را تشکیل می دهد.
نکات بالینی
شکستگی های تیبیا
شکستگی های تیبیا خیلی شایع هستند و دارای دو نوع اصلی هستند:
- تروما های پر انرژی: عمدتا در جوان ها رخ می دهد.
- تروما های کم انرژی: در افراد مسن شایع ترند.
شکستگی ها عمدتا در تنه ی تیبیا رخ می دهند و معمولا با شکستگی فیبولا همراه است. شکستگی های پروگزیمال تیبیا را شکستگی پلاتوی تیبیا نیز می نامند؛ کندیل ها شاید بشکنند و آسیب به منیسک ها و لیگامان ها نیز شایع است.
نکته ی مهم در این شکستگی ها، بررسی و معاینه ی بیمار برای پیدا کردن هرگونه علایم سندرم کمپارتمان در مراحل قبل و بعد جراحی است.
در اثر اینورشن بیش از حد مچ پا، استخوان تالوس پا به قوزک مدیال فشار وارد می کند و باعث شکستگی اسپیرال در قوزک می شود. در این حین معمولا قوزک لترال نیز می شکند و باعث از بین رفتن استحکام مچ پا شده و نیازمند جراحیست.
اشتراک گذاری این مطلب
3 نظر
سایت خیلی خوبی راه اندازی کردی. آناتومی بیس یادگیری دانشجو های اتاق عمل هست. بدون علم کافی از آناتومی نمیشه یه کمک جراح خوب شد.
همینطوری ادامه بدین
خیلی ممنونیم از نظر لطف تون. مرسی که با نظرات سازنده تون بهمون دلگرمی میدین. پاینده باشید.
ممنونم ازت برای دانشجویان پزشکی رفرنس خوبیه فقط یکم کم گفتین میشد بعضی مطالبو بیشتر بسط داد